English
Đi học về, cháu trai lớp 4 kể chuyện với mẹ:
“Hôm nay con được cô giáo chọn đi thi học sinh giỏi toán mẹ ạ! Cô chọn tất cả các bạn được điểm 1 toán” (Ở đức, 1 là điểm cao nhất).
“Bao giờ thi?”
“Hôm nay thi rồi ạ, nhưng cô phải còn thi mấy lần nữa?”
“Thế bao giờ thi nữa? Cô có dặn gì không? Con nhớ hỏi cô xem các con cần phải học hay xem lại phần nào để lần sau thi cho tốt nhé!”
Mỗi hôm đi học về, mẹ lại hỏi nhưng cháu đề trả lời cô không dặn gì bảo gì cả.
Bẵng đi mấy ngày sau, cháu lại kể hôm nay thi toán lần nữa, cả trường còn 3 bạn thi thôi nhưng vẫn còn một lần thi nữa.
Thế rồi mấy hôm sau, cháu cầm một tờ thông báo của nhà trường về việc cháu được tham gia cuộc thi toán toàn quốc. Gia đình sẽ có trách nhiệm đua cháu đi thi. Kèm theo là lời mời toàn gia đình tham dự lễ công bố kế quả và trao giải cuộc thi ngay vào buổi chiều cùng ngày cuộc thi chung kết.
Cháu vẫn thi học bình thường, vẫn lo học bài, làm bài đầy đủ các môn, tham gia hoạt động ở lớp ở trường mà chẳng thấy phải làm thêm một bài tập toán nào, cũng chẳng thấy cô giáo nhắc nhở, bản thân cháu phải nỗ lực rất nhiều để tập trung bồi dưỡng ôn luyện thi. Nhà trường và Sở giáo dục thành phố, các tỉnh có học sinh thi toàn quốc sẽ chọn các thầy cô giáo giỏi để bồi dưỡng, ôn luyện, tạo điều kiện tốt nhất để các cháu tập trung thi đạt kết quả. Các cô giáo ở lớp còn thông báo cẩn thận lịch ôn tập thi cử để gia đình học sinh cùng phối hợp chăm lo sức khỏe, động viên con cháu mình học tập…
Bà nói với bố mẹ cháu nên dành thời gian để ôn luyện bồi dưỡng cho con liền bị gạt đi. “Mẹ lại bị bệnh thành tích rồi. Ở đây, người ta chỉ coi thi học sinh là bình thường như một sân chơi thôi! Cũng để cho cháu thử sức thôi mà!”
Gia đình tranh luận về việc thế nào là bệnh thành tích, thế nào là phát hiện, chăm lo, bồi dưỡng năng khiếu cho con trẻ. Bố mẹ thì bảo cứ để tự nhiên cho nó thoải mái.Vì thường hỏi han cháu việc học ở trường hàng ngày, nghe cháu kể ở lớp cháu bé nhất hay bị bạn bắt nạt, nên bà nói:
“Minh Đức à, nếu cháu học giỏi, các bạn sẽ không bắt nạt cái thằng Việt Nam bé nhỏ nữa mà sẽ thân thiện, nhìn cháu theo cách tốt hơn. Nếu đạt giải cháu, sẽ tự tin hơn vào bản thân, không tự ti trước bạn bè vì sự bé nhỏ không thể bằng các bạn trong lớp. Cuộc thi lần đầu tiên sẽ để lại những ấn tượng sâu sắc nhất trong cuộc đời của mỗi con người. Dù được hay không thì cũng có những bài học quí giá cho cháu. Nếu không được giải, tất cả các cháu đã vào vòng chung kết đều rất đáng khen. Các cháu đã vượt qua hàng nghìn đối thủ và đều là những bạn có tư duy toán học tốt. Hãy cố lên cháu!”
Cuộc thi tổ chức vào thứ 7, ngày nghỉ nên các gia đình có điều kiện đưa các cháu đến nơi thi. Nhiều em ở tỉnh khác phải đi hàng trăm cây số đến tham dự. Khá nhiều em phải vượt chặng đường xa xôi từ mờ sáng nhưng trên gương mặt các em vẫn đầy sự tự tin, phấn khởi. Nhiều gia đình năm sáu người đưa một cháu đi thi. Sự hồ hởi của các gia đình cho thấy phụ huynh học sinh ở nước Đức rất quan tâm, hưởng ứng nhiệt tình với các hoạt động của con em.
Địa điểm thi chung kết học sinh giỏi toán của bang Bayenr được đặt tại một trường Đại học Tổng hợp nổi tiếng của Đức tại thành phố Munich.Trong một giảng đường rộng lớn, tất cả học sinh tham dự từ lớp 3 đến lớp 10 khoảng 60 em được bố trí ngồi chung theo sự sắp xếp của giám thị. Các em được phát các đề thi riêng và làm bài dưới sự giám sát chặt chẽ.
Sau khi đã làm các thủ tục giấy tờ thi cử, ổn định chỗ ngồi của các thí sinh, ban tổ chức thông báo mời các gia đình vào phòng động viên các con, khiến ai nấy bất ngờ. Sau mười phút, cùng chụp ảnh kỉ niệm, chúc con thi tốt. khi có tiếng chuông báo vang lên, tất cả rời khỏi phòng trả lại sự nghiêm túc im lặng chốn thi cử. Ai cũng hiểu các con đang rất hồi hộp và lo lắng.
Buổi chiều Ban tổ chức tuyên bố kết quả cuộc thi và trao giải thưởng vào lúc 16 giờ, tại đúng phòng thi ban sáng. Tất cả các gia đình có con dự thi đã có mặt. Hầu như nhà nào cũng đi tất cả các thành viên để cổ vũ. Giảng đường chật ních người nhưng rất yên lặng. Sau lời giới thiệu về mục đích ý nghĩa cuộc thi toán được tổ chức hàng năm thu hút đông đảo các học sinh và nhà trường trên toàn nước Đức tham gia đặt tại 5 địa điểm Frankfurt, Hannover, Köln, Ludwigsburg, München là hình ảnh về các hoạt động, các ứng dụng và thực hành toán học trong cuộc sống, nghiên cứu khoa học ở các trường học phổ thông đã trở nên rất thiết thực. Cuộc thi học sinh giỏi toán được tổ chức hàng năm đã khơi dậy lòng yêu thích và đam mê toán học.
Tổng số thí sinh tham dự năm 2018 có 99.140 em. Số lượng học sinh đạt giải Huy chương ở từng khối từ lớp 3 đến lớp 10 của Bang Bayenr được chiếu lên màn hình. Tiếp theo là phần trao giải, các em được xướng danh tên từng người đạt Huy chương trên màn hình.
Theo thứ tự giải Huy chương Đồng, Huy chương Bạc, Huy chương Vàng, mỗi khi một em bước lên nhận phần thưởng tiếng vỗ tay rào rào vang lên không dứt. Cả Hội trường hòa chung niềm vui. Sự hồi hộp như vỡ òa khi ban tổ chức công bố tiếp theo là phần trao giải thí sinh đạt giải toàn nước Đức. Tiếng vỗ tay, tiếng reo hò cổ vũ kéo dài không dứt. Sự chia sẻ niềm vui và hạnh phúc với các em và các gia đình khác ở nơi đây vô cùng xúc động! Không có sự phân biệt dân tộc, màu da, không có sự phân biệt con mình có được nhận giải hay không! Tất cả là lòng nhiệt tình, yêu thương con trẻ của người Đức, thật chân thành, giản dị !
Một cuộc thi lớn và lễ phát thưởng được tổ chức rất nghiêm túc, nhanh gọn, khoa học, hiệu quả, tiết kiệm. Thi học sinh giỏi nhẹ nhàng như một sân chơi khích lệ học sinh yêu thích toán học. Lễ phát thưởng chẳng cờ hoa, hát hò, chẳng thấy các thầy cô giáo của trường học nào đưa đón, chỉ có Ban tổ chức, đại diện giáo dục và mấy chục em thí sinh vòng chung kết còn lại chủ yếu là gia đình, họ hàng, người nhà các em mà tiếng vỗ tay, sự cổ vũ cứ sôi động cả hội trường rộng lớn. Người Đức vốn không ưa ồn ào nhưng sự chia sẻ, quan tâm của họ với nhà trường để giáo dục con em là điều khiến người ta hiểu vai trò giáo dục của gia đình quan trọng như thế nào! Gia đình luôn gắn bó, ủng hộ, có mặt trong mọi hoạt động giáo dục của nhà trường để động viên con em. Không có chuyện phó mặc con cho thầy cô, nhà trường.
Hòa trong tiếng reo hò, tôi nhìn cháu bé Việt Nam nhỏ bé nhất trong số các bạn nhận Huy chương Vàng của Bang bước tiếp lên lần thứ 2 nhận phần thưởng giải học sinh giỏi toán toàn nước Đức, trước sự ngạc nhiên khâm phục và với ánh mắt trìu mến của nhiều phụ huynh người bản xứ .
Cháu trở về chỗ với gia đình vẻ bẽn lẽn. Bà xoa đầu bảo:
“Trịnh Martin Minh Đức, hãy tự tin người Việt không nhỏ bé đâu! Rất nhiều người Việt đã giành Huy chương Vàng trên đấu trường quốc tế! Hãy tự tin lên! Hôm nay đã vượt qua gần mười hai nghìn bạn học sinh lớp 4 tham dự thi học sinh giỏi là cháu không yếu đâu! Hãy cố gắng học hành và rèn luyện thể lực để tầm vóc cao lớn hơn, để bằng bạn bè cháu nhé! Đừng có lười ăn đấy”.
Cháu mỉm cười cùng bà. Hôm nay quả thật có nhiều điều bất ngờ!
Kim liên – Hội Tâm lý giáo dục học Hà Nội
